J. Kuppens - Politiekunde 39 - Naar Eigen Inzicht?

ISBN
   

Soort boek
Paperback

De reeks Politiekunde is een uitgave van het Onderzoeksprogramma Politie &<br />Wetenschap, een zelfstandig onderdeel van de Politieacademie.<br />Politie & Wetenschap is ingesteld om een stimulans te geven aan de toegepaste<br />wetenschappelijke kennisontwikkeling op het gebied van politie en veiligheid,<br />de daarvoor benodigde kennisinfrastructuur en de daadwerkelijke benutting<br />van onderzoeksrapporten en -resultaten in politiepraktijk, beleid en opleiding.<br />Publicaties in de reeks Politiekunde betreffen in het algemeen concrete handleidingen,<br />modellen, instrumenten of werkwijzen die direct bruikbaar zijn<br />voor de politiepraktijk. Ze zijn veelal de uitkomst van onderzoek dat is verricht<br />in het kader van het meerjarige onderzoeksprogramma, de kernactiviteit van<br />Politie & Wetenschap.<br />In 2005 is de Wet op de uitgebreide identificatieplicht (WUID) ingevoerd. Die<br />geeft de politie een wettelijke basis voor het uitvoeren van identiteitscontroles<br />(ID-controle) in situaties waarin sprake is van een gerede verdenking. Invoering<br />van de wet stuitte op nogal wat maatschappelijk verzet. Tegenstanders<br />vreesden discriminerende praktijken, ondanks waarborgen die zijn ingebouwd<br />om willekeur te voorkomen.<br />In deze studie wordt de toepassingspraktijk op straat belicht: hoe gaat de politie<br />daadwerkelijk om met deze bevoegdheid? Wanneer worden ID-controles<br />toegepast, vindt daarbij selectie plaats en zo ja, hoe en op welke gronden, en<br />is dat toelaatbaar? Nader wordt ingegaan op het lastige 'kantelpunt' tussen<br />wat een 'redelijke verdenking' is en wanneer dat niet het geval is. In hoeverre<br />is de professionele intuïtie van agenten wat dit betreft een betrouwbare en valide<br />graadmeter? In dat verband wordt ook gekeken in hoeverre de bestaande<br />jurisprudentie houvast biedt.<br />Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is dat er geen aanwijzingen zijn<br />voor frequente discriminatoire praktijken. Oneigenlijk gebruik lijkt weinig<br />voor te komen. Dat wil niet zeggen dat agenten zich nooit laten leiden door<br />hun beroepsmatige intuïtie. Maar als zij dit doen, en op die basis proactief<br />een ID-controle uitvoeren, dan blijken ze het regelmatig bij het rechte eind<br />te hebben en worden strafbare feiten ontdekt.<br />De bestaande jurisprudentie sanctioneert deze uitvoeringspraktijk. Het merendeel<br />van de gerechtelijke uitspraken ondersteunt de betrokken agenten in<br />hun afwegingen. Niettemin pleiten de onderzoekers voor een betere uitwerking<br />en afbakening van de beoordelingsruimte van agenten. De studie wordt<br />afgesloten met een aantal praktische handvatten hiervoor. Per definitie zijn<br />identiteits controles minder transparant dan middelen als preventief fouilleren<br />en cameratoezicht. Het is daarom van belang dat de politie voorafgaand aan<br />een iden titeitscontrole de reden hiervoor uiteenzet.<br />