A. Bos - Geregeld Recht

ISBN
   

Soort boek
Paperback

Voor velen in de wereld van politiek en recht spreekt het vanzelf dat Nederland een rechtsstaat is. Een waarderend begrip als 'rechtsstaat' zou echter volgens schrijfster niet maar losjesweg moeten worden gebruikt. De inzet van een debat over de rechtsstaat is immers niet gering. In geding is de legitimiteit van optreden van publieke gezagsdragers, en daarmee ook de gerechtvaardigdheid van de aanspraak op gehoorzaamheid die door hen wordt gemaakt. <br /><br />Rechtsstaatsopvattingen hebben een sterke politiek-morele lading en er bestaat diepgaand verschil van mening over de waarden van de rechtsstaat. Dat meningsverschil is volgens schrijfster onoplosbaar. Maar duidelijkheid van argumentatie bij waardeoordelen is niet afhankelijk van het bestaan van consensus over de desbetreffende waarden. Integendeel, het meningsverschil stelt juist hoge eisen aan de argumentatie. Het is dan nuttig te onderkennen dat het rechtsstaatsdebat niet alleen over waarden gaat, maar ook problemen kent van begripsmatige aard. In dit verband onderzoekt schrijfster de vaste kern van het begrip rechtsstaat: de binding van de staat aan het recht. Daarbij maakt zij gebruik van de rechtsstaatstheorie van Franz Neumann en van de rechtstheorie van Hans Kelsen.<br /><br />De scherpste vragen over de rechtsstaat zijn te stellen als men er consequent vanuit gaat dat recht niets anders is dan 'mensenwerk'. De binding van de staat aan het recht moet dan een zelfbinding zijn. De juridische autoriteiten zelf hebben immers de zeggenschap over wat als recht geldt. Als het recht door de autoriteiten zelf wordt gemaakt of erkend, welke eigenschappen heeft het dan, dat het hen kan binden? Hoe kan die binding bijdragen aan de legitimiteit van hun handelen? Hoe is vast te stellen of zij zich aan het recht hebben gehouden? <br /><br />Schrijfster concludeert dat de aanspraak van juridische autoriteiten op rechtsstatelijke legitimiteit slechts terecht kan zijn, voorzover aangetoond kan worden dat zij rechtsregels hebben gevolgd die hun politieke handelingsvrijheid inperken. Overigens plaatst zij daarbij de kanttekening dat een gerealiseerde binding van de staat aan het recht slechts werkelijk legitimerend kan werken, voorzover de rechtssubjecten de waarden onderschrijven die gediend zijn met een regelvolgende rechtspraktijk. <br /><br /> <br /><br /> <br /><br />