Brant - Het Narrenschip Vertaling

ISBN
   

Soort boek
Hardcover

Begin maart 2007 verscheen bij Uitgeverij DAMON Das Narrenschiff/Het Narrenschip van Sebastian Brant. Dit werk, waarvan de eerste druk in 1494 verscheen, heeft gedurende honderden jaren grote invloed gehad binnen de Europese cultuur. Erasmus' Lof der Zotheid werd er in meerdere opzichten door beïnvloed.<br />Uitgeverij DAMON brengt Das Narrenschiff in twee banden: de Nederlandse vertaling door dr E. Vandervoort en een fotografische herdruk van de eerste druk uit 1494. Deze band met de oorspronkelijke uitgave is een novum: ook de uitgaven binnen het Duitse taalgebied betreffen immers (Duitse) hertalingen terwijl nu dus de oorspronkelijke uitgave in boekvorm beschikbaar komt.<br /><br />In Sebastian Brants moraalsatire Het Narrenschip vond Erasmus inspiratie voor zijn Lof der zotheid. Ze kenden elkaar persoonlijk en brieven van Erasmus laten een groot ontzag voor zijn tijdgenoot zien. Brant is te typeren als een humanistisch georiënteerde laat-middeleeuwer, met een gematigd conservatisme en trouwe gehechtheid aan gevestigde orde en traditioneel gedachtegoed. We moeten Das Narrenschiff daarom vooral zien als het denkwerk van een intellectueel die zijn volkse lezer aanmaant terug te keren tot de oude orde.<br /><br />Erasmus zal vijftien jaar later ook oproepen tot trouw aan geloof, maatschappelijke orde en de rede. Beide schrijvers doen dit niet door principes, gewoonten en instellingen als zodanig te hekelen, maar wel hen die 'er een potje van maken'. Al is bij Brant de humanistische ondertoon overduidelijk, hij staat daarmee nog niet op het volwaardig humanistische standpunt van Erasmus. Brant illustreert zijn opvattingen met vele citaten uit, en verwijzingen naar Bijbel, mythologie en antiek-klassieke literatuur, die tot dan het westerse denken en weten bepaalden. Brant verwerkt zijn kennis en principes tot een moralistisch betoog, doordrongen van een satirische (zelf-)spot. Voor die tijd is de populariserende inslag opvallend: zijn bloemlezing van het algemeen menselijke verschijnsel van de dwaasheid is niet in het Latijn maar in het Hochdeutsch.<br /><br />De Nederlandse vertaling bevat berijmde vertaling, een inleiding op het leven en werk van Sebastian Brant waarin onder meer de invloed op Erasmus aan de orde komt, toelichtingen en een bespreking van de gravures van Dürer.<br /><br /><br /><br />Inhoud<br />Voorwoord door Ton Vink 9<br /><br />Voorrede op het Narrenschip 33<br />1 Over nutteloze boeken 38 <br />2 Over goede raad 40<br />3 Over hebzucht 42<br />4 Over nieuwe mode 44 <br />5 Over oude narren 46 <br />6 Over goede opvoeding 48 <br />7 Over tweedrachtzaaiers 52 <br />8 Goede raad niet opvolgen 54 <br />9 Over slechte gewoonten 56 <br />10 Over ware vriendschap 58 <br />11 Over verachting der Heilige Schrift 60 <br />12 Over onbezonnen narren 62<br />13 Over minnarij 64<br />14 Over vermetelheid tegen God 69 <br />15 Over dwaze plannen 71<br />16 Over slempen en brassen 73<br />17 Over nutteloze rijkdom 77<br />18 Over twee heren dienen 79<br />19 Over veel zwetsen 81<br />20 Over het vinden van schatten 85<br />21 Over afkeuren wat men toch zelf doet 87 <br />22 De les der wijsheid 89<br />23 Over overschatting van het geluk 91<br />24 Over te veel zorgen 93<br />25 Over borgen 95<br />26 Over nutteloos wensen 97<br />27 Over zinloos studeren 101<br />28 Over tegenspraak tegen God 103<br />29 Over eigengereide narren 105 <br />30 Over grote inkomsten 107<br />31 Over uitstel vragen 109<br />32 Over vrouwen hoeden 111<br />33 Over echtbreuk 113<br />34 Nar nu en eer 117<br />35 Over vlug kwaad worden 119<br />36 Over eigenzinnigheid 121<br />37 Over gelukstreffers 123<br />38 Over eigenwijze zieken 125<br />39 Over opzichtige aanpak 129<br />40 Zich aan narren storen 131<br />41 Let niet op alle praatjes 133<br />42 Over spotvogels 135<br />43 Verachting der eeuwige vreugde 137<br />44 Kerklawaai 139<br />45 Over gezochte tegenspoed 141<br />46 De macht van narren 143<br />47 De weg der zaligheid 147<br />48 Een Gildeschip 149<br />49 Slecht voorbeeld van ouders 153<br />50 Over wellust 155<br />51 Geheimen bewaren 157<br />52 Vrijen om geld 159<br />53 Over haat en nijd 161<br />54 Geen kritiek kunnen verdragen 163<br />55 Over narren-geneeskunst 165<br />56 Over de grens der macht 167<br />57 Over de voorzienigheid Gods 171<br />58 Zichzelf vergeten 175<br />59 Over ondankbaarheid 177<br />60 Over zelfgenoegzaamheid 179<br />61 Over dansen 181<br />62 Over nachtelijke serenades 183<br />63 Over bedelaars 185<br />64 Over boze vrouwen 189<br />65 Over sterrenkijken 194<br />66 Alle landen willen verkennen 198<br />67 Niet zot willen heten 204<br />68 Geen pret verdragen 208 <br />69 Ongestraft kwaad willen doen 210<br />70 Niet tijdig voorzorg nemen 212<br />71 Twisten en proces voeren 214<br />72 Grove narren 216<br />73 Priester worden 220<br />74 Over nutteloos jagen 224<br />75 Over slechte schutters 226<br />76 Over grote roem 229<br />77 Over spelers 233<br />78 Over narren die gebukt gaan 237<br />79 Struikrovers en advocaten 239<br />80 Dwaze bodes 241<br />81 Over koks en keldermeesters 243<br />82 Over boerenvertoon 246<br />83 Minachting voor armoe 249<br />84 Over volharden in de goedheid 254<br />85 Niet bedacht zijn op de dood 256<br />86 Over godsverachting 262<br />87 Over godslastering 265<br />88 Over plagen en straffen Gods 267<br />89 Over dwaas ruilen 269<br />90 Eer vader en moeder 271<br />91 Over zwetsen in het koor 273<br />92 Overschatting uit hoogmoed 275<br />93 Woekeren en hamsteren 280<br />94 Hoop op erven 282<br />95 Over verleiding tot zondagswerk 284<br />96 Over geven en spijt krijgen 287<br />97 Over traagheid en luiheid 289<br />98 Over buitenlandse narren 291<br />99 Over geloofsverval 293<br />100 De val(s)e hengst strelen 301<br />101 Over influisteren 303<br />102 Van vervalsing en bedrog 305<br />103 Over de Antichrist 309<br />104 De waarheid verzwijgen 315<br />105 Over verhinderen van het goede 318<br />106 Verzuimen van goede werken 321<br />107 Over 't loon der wijsheid 323<br />108 De Luilekkerboot 327<br />109 Spot om rampspoed 333<br />110 Roddelen over het goede 335<br />110a Over slechte tafelmanieren 337<br />110b Over Carnavalsgekken 345<br />111 Verontschuldiging des dichters (APOLOGIE). 349<br />112 De wijze man 353<br />Protest 356<br />Einde van het Narrenschip 358<br /><br />De gravures 359<br />Index 409