Alwin A. Dijk - Strafrechtelijke Aansprakelijkheid Heroverwogen

ISBN
   

Soort boek
Paperback

In Strafrechtelijke aansprakelijkheid heroverwogen onderzoekt A.A. van Dijk de fundamenten van strafrechtelijke aansprakelijkheid vanuit een normatief, filosofisch en psychologisch perspectief. Hij stelt dat het strafrecht idealiter gebaseerd moet zijn op het controleprincipe: een persoon mag alleen strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld als hij voldoende controle had over zijn handelen. In dit kader benadrukt hij dat schuld en opzet niet breed of normatief ge?nterpreteerd moeten worden, maar juist nauwkeurig en restrictief. Culpoze aansprakelijkheid moet beperkt blijven tot ernstige, verwijtbare overtredingen waarbij sprake is van bewuste risicoacceptatie. Psychologische inzichten tonen volgens hem aan dat rechters de controle van verdachten vaak overschatten, wat risico?s met zich meebrengt voor een rechtvaardige beoordeling. Van Dijk verzet zich tegen retributieve en utilitaristische opvattingen van straf en kiest voor een systeem dat de preventieve functie van straf benadrukt. Opzet definieert hij als een cognitief gegeven (bewustzijn van aanzienlijke risico?s) en hij pleit voor een eenduidige, niet-delictspecifieke invulling daarvan. Schulduitsluitingsgronden zoals noodweerexces of ontoerekeningsvatbaarheid dienen beoordeeld te worden aan de hand van controleverlies, niet alleen juridische criteria. Het boek levert daarmee een fundamentele bijdrage aan het denken over strafrechtelijke aansprakelijkheid en pleit voor meer nuance en realiteitszin in de juridische praktijk.