B Everts - De Nederlanders En De Wereld

ISBN
   

Soort boek
Paperback

"Dit boek geeft een zo volledig mogelijk overzicht hoe Nederlanders de laatste vijftien jaar dachten en denken over internationale vraagstukken en kwesties van buitenlandse politiek. <br /> <br />Ook in kwesties van buitenlandse politiek kunnen regeringen in democratische staten niet straffeloos de publieke opinie over deze zaken negeren, zoals in Nederland nog eens bleek bij het referendum over de Europese grondwet in 2005. Kennis van die publieke opinie is essentieel voor het goed functioneren van het democratische stelsel. Het einde van de Koude Oorlog bracht ingrijpende structurele veranderingen in de wereldpolitiek met zich mee en had ingrijpende gevolgen voor de internationaal politieke agenda. Hadden die ontwikkelingen ook invloed op de manier waarop mensen sindsdien tegen de wereld aankijken? Gingen Nederlanders anders denken over kernthema?s van de internationale betrekkingen, zoals het oorlogsvraagstuk, de verhoudingen tussen arm en rijk op wereldschaal, of de noodzaak van verdere Europese eenwording? Hoe stonden zij tegenover de grote internationale conflicten, die lieten zien dat het optimisme dat er na de Koude Oorlog een periode van langdurige vrede zou aanbreken op zijn minst voorbarig was? Was men in Nederland bereid tot militair optreden in die conflicten, zoals de Golfoorlog van 1991 of de acties in Kosovo, Irak en Afghanistan, die de laatste tien jaar op de politieke agenda kwamen? Klopt het dat men van de regering wel actie verlangt om het onrecht in de wereld te bestrijden maar terugdeinst voor de militaire offers die dit kan vergen? Hoe stond en staat men tegenover het beleid van de Verenigde Staten, dat velen de laatste jaren doet twijfelen aan de houdbaarheid van het beproefde Atlantisch bondgenootschap? Heeft de NAVO in de ogen van het publiek zijn beste tijd gehad en is er steun voor een Europees alternatief? <br />Ook andere grote thema?s van buitenlands beleid, zoals de ontwikkelingssamenwerking, de dreiging van het terrorisme en de uitdagingen van de Europese integratie passeren de revue in dit boek, waarin voor het eerst alle beschikbare gegevens uit het sinds 1990 ondernomen opinieonderzoek zijn bijeengebracht en worden geanalyseerd. <br /> <br />Ph.P. Everts (1938) studeerde rechten en sociologie in Groningen, was tot 2003 directeur van het Instituut voor Internationale Studi?n van de Universiteit Leiden en is sindsdien als gastmedewerker nog verbonden aan het departement Politieke Wetenschap van die universiteit. Hij publiceerde onder meer over internationale vraagstukken, de publieke opinie en de verhouding tussen democratie en vrede. <br /> <br />De Nederlanders en de wereld <br /> <br />Inleiding <br />1 Het wereldbeeld <br /> Inleiding <br /> Belangstelling en kennis van zaken <br /> Betrokkenheid <br /> Betrokkenheid en actiebereidheid <br /> Optimisme en pessimisme <br /> De hoeveelheid conflicten <br /> Kans op een wereldoorlog <br /> Gevoelens van onveiligheid; ervaren wereldproblemen <br /> Kansen op oorlog en vrede: Joegoslavi? <br /> Het terrorisme en andere gevaren <br /> Wereldburgers somber over vrede, veiligheid en welvaart <br /> Landen als bedreiging <br /> Grondhoudingen <br /> De onvermijdelijkheid van oorlog <br /> Wat is nodig voor wereldvrede? <br /> K?n Nederland iets bereiken in de internationale politiek? <br /> Moet Nederland bijdragen aan oplossing van internationale problemen <br />Internationale solidariteit <br /> Nationale verantwoordelijkheid in de wereld <br /> Acht dimensies in de tijd <br /> Vertrouwen in instituties <br /> Bevordering van de democratie <br /> Gedeelde waarden in Nederland <br /> <br />2 Nederlanders en andere mensen <br /> Het beeld van Duitsland <br /> Vertrouwen in en sympathie voor andere landen en volken <br /> Het zelfbeeld van de Nederlanders <br /> Groeiend anti-Amerikanisme <br /> Nederlanders over wereldleiders <br /> Nederlanders en buitenlanders, asielzoekers en migranten <br /> Asielzoekers <br /> Voorkeur voor een minder hard asielbeleid <br /> Relaties met moslims en de Arabische landen <br /> Houdingen ten opzichte van moslims in Nederland en de Islam <br /> Blijvende vrees voor moslims <br /> De zelfstandigheid van Nederland. Is Nederland op politiek en economisch gebied nog wel de baas? <br /> Maatregelen om Nederland als staat en als cultuur te behouden <br /> <br />3 Nut en noodzaak van de krijgsmacht <br /> Inleiding <br /> Noodzaak in het algemeen tijdens en na de Koude Oorlog <br /> Betrokkenheid <br /> Na het einde van de Koude Oorlog, de Prioriteitennota 1993 <br /> (Nieuwe) taken <br /> Vertrouwen en waardering <br /> De Strategische Toekomstdiscussie Defensie, 1999 <br /> Een ?Europees leger?? <br /> Internationale militaire samenwerking <br /> Militaire en andere uitgaven <br /> De dienstplicht <br /> Werving van militairen en openbaar optreden <br /> Nederland en zijn veteranen <br /> Eerherstel voor Srebrenica-veteranen? <br /> <br />4 Inzet van militairen ? de theorie <br /> Inleiding <br /> De aanvaarding van geweld in het algemeen. ?Het verlangen naar de ideale oorlog? <br /> Opnieuw: de bereidheid tot militair optreden <br /> VN-operaties <br /> Legitimatie voor geweldgebruik <br /> Risico?s van militair ingrijpen <br /> De lijkenzakkenhypothese <br /> Het draagvlak: een tussenconclusie <br /> <br />5 Inzet van militairen ? de praktijk <br /> Bekendheid met en waardering voor inzet in het verleden <br /> Specifieke gevallen <br /> <br />6 Internationale instituties: de NAVO en de Verenigde Naties <br />Steun voor het NAVO-lidmaatschap <br />Nut en noodzaak van de NAVO <br />Taken van de NAVO <br />NAVO-missies <br />NAVO-missies in internationale vergelijking <br />De NAVO en de kernwapens <br />De uitbreiding van de NAVO <br />Naar een nieuwe uitbreidingsronde <br />De Secretaris-generaal van de NAVO, 2003 <br />De Verenigde Naties <br />De rol van internationale organisaties bij het oplossen van problemen <br />Nederland(ers) en internationale organisaties <br /> <br />7 Relaties met de Verenigde Staten <br />Een verslechterend imago <br />De militaire acties van de Verenigde Staten tegen Afghanistan <br />Meedoen aan de acties van de VS? <br />Amerikaans beleid negatief beoordeeld <br />Begrip voor de Amerikaanse situatie <br />Groeiende kritiek <br />Groeien Europa en de Verenigde Staten uiteen? <br />De Verenigde Staten en militair geweldgebruik <br />Het Amerikaans leiderschap in discussie <br />Discussie in de Verenigde Staten en Groot-Brittanni? over Irak <br />Bush en Kerry. De verkiezingen van 2004 <br />Vertrouwen in President Bush <br />Anti-amerikanisme <br />De behandeling van verdachten van terrorisme. Guantanamo en de CIA-vluchten <br />Invloed van de VS op het Nederlands beleid <br />Een tegenwicht tegen de Verenigde Staten? <br /> <br />8 Internationale conflicten <br />De Balkan <br />Het uiteenvallen van Joegoslavi? <br />Het conflict rond Kosovo, 1999 <br />Het Midden-Oosten <br />Een postmortem van de Golfoorlog <br />Irak 1998 <br />Irak 2002 <br />De oorlog tegen Irak van 2003 <br />Het conflict tussen Isra?l en de Palestijnen <br /> <br />9 Het terrorisme. De wereld na ?11 september? <br />Eerste reacties. Kwade kansen <br />Terroristische aanslagen in Nederland? <br />Reacties onder moslims en hun positie in Nederland <br />De oorzaken van het terrorisme <br />Een internationale vergelijking <br />Amerikaanse vergeldingsacties <br />De Europese Unie en Nederland: wat te doen? <br />Verdediging tegen het terrorisme. Militaire actie en andere stappen? <br />Terrorismebestrijding en rechtsstaat <br />Vertrouwen in het regeringsbeleid bij de terrorismebestrijding <br />Succes in de strijd tegen het terrorisme? <br /> <br />10 De Europese integratie <br />Steun voor Europese integratie in het algemeen <br />De weg naar een gemeenschappelijke munt <br />Het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid <br />De EU als ?supermacht? <br />Karakter van een Europees leger <br />Vrede en veiligheid door de Europese Unie? <br />Meningen over belangrijke EU-verdragen <br />Het referendum over de Europese grondwet van 2005 en daarna <br />Uitbreiding van de Europese Unie met nieuwe leden <br />Turkije <br />Geen ?breed maatschappelijk debat? <br />De vier categorie?n <br />Recente ontwikkelingen in de opvattingen over de Europese integratie <br />Slotopmerkingen <br /> <br />11 De ontwikkelingssamenwerking <br />Het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking <br />Traditionele opvattingen <br />De toekomstkansen van de ontwikkelingslanden <br />Ontwikkelingssamenwerking onder druk <br />Opnieuw: het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking <br />Uitgaven ontwikkelingssamenwerking <br />Helpt hulp? <br />Een minister voor ontwikkelingssamenwerking <br />Beleidsvoorkeuren <br />Opvattingen over ontwikkelingssamenwerking in Europa vergeleken <br />Millenniumdoelen haalbaar en wenselijk? <br />Vrije markttoegang en marktbescherming <br />Eigen gedrag <br /> <br />12 Varia <br />Inleiding <br />Zuid-Afrika <br />Excuses aan Indonesi?? <br />De problematiek van de kernwapens <br />De aanschaffing van de JSF-gevechtsvliegtuigen <br />Opvang van vluchtelingen <br />Ontwikkelingen in Rusland <br />China <br />De Tweede Kamerverkiezingen en de buitenlandse politiek <br />Het bezoek van de ministers Balkenende en de Hoop Scheffer aan Washington <br /> <br />13 Conclusies <br />Inleiding <br />Belemmeringen <br />Kennis en betrokkenheid <br />Geen provincialisme <br />Blijvende ?permissive consensus? <br />Wat bleef er nog meer? <br />Wat veranderde? <br />Het ?rationele? publiek en de democratie <br /> <br />Bronvermelding <br />Register <br />"