A. Groot - In En Rond De Zeevang

ISBN
   

Soort boek
Hardcover

In dit rijk geïllustreerde boek geeft Pieter Groot Pzn. een uitvoerige beschrijving van het merkwaardige gebied dat "Zeevang" heet .<br />Het hoofdstuk "Uit en door het water opgebouwd" schetst een beeld van de vroegste ontwikkeling van het eiland "Zeevanc" of "Seevangh", dat, omgeven door zee, meren en stroomgeulen, door zijn ligging het waterrijke Hollands Noorderkwartier aan de oostzijde tegen de Zuiderzee beschermde, deze zee als het waren "opving" (vandaar de naam).<br />Op eerder afgezette klein vormde zich een veengebieden, waardoorheen het riviertje de IJe zich een weg zocht.<br />In dit van waterlopen en grote meren doorsneden gebied begonnen de bewoners zich te beschermen tegen wateroverlast door de aanleg van dammen en dijken, zodat rond 1300 de Zeevang reeds "door dijken omringd land" genoemd kon worden.<br />In het hoofdstuk 'Een eeuwenoud gebied' wordt verteld hoe Edam (vanouds IJedam) zijn opkomst. dankt aan de aanleg van zo'n dam, rond 1250, op geruime afstand van de monding van de IJe en aan het gebruik van de monding (Voor-IJe) als haven. Hoe het dorp Warder (vanouds Werthere, letterlijk 'terp') vermoedelijk als oudste nederzetting is ontstaan langs een 'gouw' (gegraven sloot), hoe ook Middelie langs een gouw is gebouwd en hoe Kwadijk, Oosthuizen, Hobrede en Etersheim als typische dijkdorpen aan de oude omringdijk zijn ontstaan. Verder wordt beschreven hoe Edam zich ontwikkelde, stadsrechten kreeg (in 1357) en tegelijkertijd zijn 'onversperde haven' groef vanaf de Zuiderzee naar het meer Purmer, waardoor het inwendige van het Noorderkwartier weer verbonden was met de Zuiderzee, maar 'het land Catwout' werd afgesneden van de rest. In de hoofdstukken 'Bewoning en machtsverhoudingen' en 'De heerlijkheid Oosthuizen' wordt uitvoerig de machtsstrijd beschreven tussen de stad Edam en de 'heerlijkheid' Oosthuizen over voornamelijk waterstaatszaken en jurisdictie en worden de gevolgen van het droogleggen van de Beemster kritisch bekeken. Ook aan de macht welke met het enkele woord 'kerk' kan worden aangeduid, is veel aandacht besteed. Alles tegen de achtergrond van wat er buiten het Zeevangsgebied gebeurde. In een apart hoofdstuk worden de gevolgen van de aanleg van de trekvaarten Amsterdam-Hoorn belicht en de plaatsen benoorden het eigenlijke Zeevangsgebied - tot aan Hoorn toe - in de beschrijving opgenomen. Aan het recente verleden van het gebied wordt, aan de hand van zeer vele foto's van gebouwen en personen, ruime aandacht besteed.