Michiel Hogenboom - Saltwaterbleeders

Amsterdam: Wetering Galerie, 2001.

ISBN
   

Soort boek
Paperback

Sinds 2000 schildert Hogenboom mannen die zich bekeken weten. In zijn eerste serie schilderijen getiteld Saltwaterbleeders liet hij vissers zien die in een mengeling van testosteron en klunzigheid hun vangst tonen. Later in de series Great Outdoors en A Pagan Ethos volgden er mannen die de kijker over hun schouder monsteren. Monumentale argwaan en onverschilligheid wisselden elkaar af. De steelse blik over de schouder die aanzet tot onbehagen. (‘The backward half-look, towards the primitive terror’ T.S. Eliot in The Dry Salvages).<br/><br/>De uitdagend-euforische buitenmannen maakten de laatste jaren plaats voor kunstenaarsportretten. Het draait net als bij de vissers om de druk van gelijkgestemden. Portretten uit kunstenaarsbiografieën vormen nu vaak de aanleiding. Vertrekpunt is de blik van de kunstenaar over de schouder van de fotograaf gericht op zijn voorgangers en tijdgenoten, een blik gevuld met milde paranoia en een wonderlijke verbeten zucht naar competitie.<br/><br/>Een aantal schilderijen is gebaseerd op vroege fotoportretten door Picasso van zichzelf, Braque, Derain, Apollinaire en anderen in zijn eigen atelier rond 1910. Het schilderij Jupiter Room (2005/2008) laat een monumentale Rene Daniëls in high spirits zien in een rode kamer. De originele foto van Paul Andriesse waarop dit schilderij is gebaseerd zag Hogenboom regelmatig bij collega's op het atelier aan de wand geprikt, fungerend als een grimmig eenmanstribunaal.<br/><br/>Hogenboom zelf: "Het is natuurlijk best een bespottelijk idee om koppen te gaat schilderen van allerlei figuren uit de prille en verre kunstgeschiedenis, het neigt tot het persé leven willen inblazen van schimmen die allang gecanoniseerd zijn, sterker nog: alweer half vergeten zijn, juist door hun status in een modernistisch pantheon. Maar sommige kunstenaarsportretten zijn onweerstaanbaar en daardoor toch ook actueel. Het is de mengeling van eerzucht en iets onbestemds/ongrijpbaars dat je dwingt je tot hen te verhouden."<br/><br/>Het laatste jaar is Hogenboom weer terug bij zijn Saltwaterbleeders. Negen jaar geleden schilderde hij de eerste serie speervissers. “Ik voel nu de behoefte om terug te keren naar dit onderwerp. Het schilderen van deze trofeeënjagers geeft me een enorme kick. Het vertrekpunt zijn weer de amateur-foto’s van deze sportvissers - poserend voor elkaar met hun glibberige vangst - gevonden op Spearfishingblogs en communities op internet. <br/>De opzet is om uitzinnige Piëta’s te schilderen, soms vervuld van testosteron met een seksuele ondertoon, dan weer verstild en meer naar binnen gericht.”<br/>De vissers zijn archetypen, zoekende zielen, hun bravado overstijgt de tijd, ze verbeelden onze passie, geluk, donkere dromen en existentiële angsten. <br/>