A. Kuiper - Vorm En Beweging In Soc. Werkelykheid

ISBN
   

Soort boek
Hardcover

Sociale structuur De titel van dit boek is misschien wat poëtisch, maar tevens programmatisch. Het houdt zich namelijk bezig met de sociale structuren (verm) en processen (beweging) in de sociale werkelijkheid. In de eerste plaats met de structuren, het geheel van relaties en contacten met cen zekere duurzaamheid. Het kleine boerenbedrijf op de zandgronden heeft dikwijls een structuur die bepaald wordt door de relaties tussen de leden van het gezin; de contacten die de boer heeft met de beroepsorganisatie: de handelingen die hij verricht, rekening houdend met de marktinformaties die hij via de radio en zijn vakblad krijgt, maar ook door het voorbeeld van bepaalde collega’s; zijn investeringsgewoonten: zijn geringe neiging tot het lenen van geld, enz. Met behulp van allerlei begrippen en methoden tegen de achtergrond van theorieën en probleemstellingen tracht de moderne sociologie die structuren te analyseren. Een andere benadering is ook mogelijk; die welke uitgaat van een bepaalde groep: hoe de leden ervan op elkaar betrokken zijn, welke functie zij in de groep hebben, welke sociale structuur mutatis mutandis in elk exemplaar van een dergelijke groep te vinden is. Boerenbedrijven (hoezeer zij onderling ook mogen verschillen) hebben iets gemeenschappelijks en verschillen van alle industriële bedrijven (hoezeer ook die onderling verschillen). Dit is een wetenschappelijk even legitieme benadering als de zgn. analytische, zij het dat men sociologisch met de laatste verder komt. De bedoeling van dit boek is echter niet een sociologisch handboek te zijn. En — tenzij men aan sociologisch snobisme lijdt — didactisch is voor een inleiding in de soctale werkelijkheid de methode van de bespreking van bepaalde sociale groepen doeltreffender. Nu moet men daarbij wel terdege in de gaten houden dat elk mens lid is van vele groepen en in allerlei categorieën (mensen die een bepaald kenmerk, bijvoorbeeld de leeftijd, gemeen hebben) kan worden ingedeeld. Dit alles vormt een bijzonder gecompliceerd geheel dat we in de wandeling aanduiden met het passe-partout: ‘de samenleving’ of ‘de maatschappij’; de samenleving is dus de totaliteit van alle relaties en contacten die er tussen mensen bestaan. Primair behoort een mens echter tot de jongeren of ouden van dagen (categorie) en is hij lid van een gezin, een politieke partij of voetbalclub, is hij werknemer in een bepaalde onderneming en behoort hij bij een bepaalde kerk en tot het publiek dat door een bepaald dagblad wordt bereikt. Dat alles staat niet los van elkaar, zoals we in de volgende hoofdstukken meermalen zullen bemerken. Het is niet toevallig dat arbeiders minder naar de kerk gaan dan hogere bedienden, dat tot de vaste lezerskring van De Standaard grotendeels mensen met een hogere opleiding