Meyer Sluyser - Hun Lach Klinkt Van Zo Ver... Meyer Sluyzer

ISBN
   

Soort boek
Hardcover

M EYE R S LUYS E R<br />HUN LACH KLINKT VAN ZO VER...<br /><br />Schuif uw stoel dichterbij, ik wil u wat gaan vertellen van de buurt, waarin ik ben geboren en opgegroeid. Het spinneweb van straten, steegjes en slof jes tussen Waag en Weesperplein in Amsterdam. Twee boekjes heb ik reeds aan die buurt gewijd. Aanvankelijk was ik in het geheel niet van plan nog een derde te schrijven. Maar ik schrijf voor mijn lezers? en die hebben me overstroomd met brieven. Mijn boeken hebben bij hen een ruimte, die leeg was, gevuld, zeggen ze. In de gaskamers zijn familiegeheugens vernietigd. Zonder toekomst kan een mens niet leven, maar een verleden kan hij evenmin ontberen.' Wij leven niet in het verleden, maar het verleden leeft in ons verderciteren ze. Schrijf nog meer, bleven ze aanhouden. Ik kon die aandrang niet weerstaan, ik mocht niet teleurstellen.<br />Schuif dus uw stoel wat dichterbij. Ik ga zonder schema, huppelend van tak op tak, praten over mensen, die de wereld van mijn jeugd hebben bevolkt en van wie ik geen afscheid kan nemen.<br />Ik ga wat vertellen van hun kommer en hun ¦zorgen, maar ik wil de lach niet vergeten, de lach, die hen altijd vergezelde. Alles vervaagt, de herinnering aan gezichten verbleekt, woorden en zegswijzen raken in onbruik, tranen worden eerst vergoten en daarna vergeten, en hun lach klinkt van zo ver..., zoveel jaren na Auschwitz. Hoe waren zij?<br />dormen stamt van 'dormir' uit het Frans, en golemen heeft de eerbiedwaardigste leeftijd, want dat komt regelrecht uit het oer-oude Hebreeuws.<br />Die woorden hebben de mensen in de buurt spelenderwijs van hun vaders en moeders geleerd. Ze geven ze door aan hun eigen kinderen.<br />Woorden zijn met de voorouders van de mensen uit de buurt meegereisd op de trek over de grote buik van de wereld. De lange tocht, die twee duizend jaar heeft geduurd. De mensen in Amsterdam gebruiken die woorden nu achteloos. De verhoging in de synagoge waar de voorzanger elke week laat horen, dat de kehillah een goede beslissing nam, toen ze hem met zijn fraaie zangstem benoemde, die verhoging heet: almemour. Het is geen Hebreeuws woord, het komt uit Marokko. Met hetzelfde gemak papegaaien ze de woorden na, die hun overgrootvaders hebben meegebracht uit Rusland, Polen, Italië, Spanje. Ze komen allemaal uit het Beloofde Land, maar ze reisden kris-kras, totdat ze aan de Amstel een rust vonden.<br />Zoals de bewoners van de Joodse buurten spelenderwijs woorden van hun ouders hebben nagepraat, zo nemen de niet-Joodse Amsterdammers weer woorden van hén over. Verbasterde Hebreeuwse woorden. Uitdrukkingen, die hun oude aard verschuilen achter een Nederlands kleedje. Sommige van die woorden blijven beperkt tot de taal van een groep. Anderen zijn heel Amsterdam vertrouwd. Enkele verkrijgen burgerrecht in het hele land. Die woorden worden gratis genaturaliseerd; dat geldt in Nederland als een hoge onderscheiding. Zeggen ze op het boerenland: 'Hij is een bolleboos.'<br /><br />Korte levensbeschrijving van Meyer Sluyser<br />Meyer Sluyser (1901-1973) kreeg grote bekendheid door zijn boeken over de verdwenen vooroorlogse jodenbuurt van Amsterdam. Hij schreef o.a. ‘Voordat ik het vergeet’ (1957), ‘Als de dag van gisteren’ (1958), ‘Hun lach klinkt van zo ver’ (1959) en ‘Er groeit gras in de Weesperstraat’ (1962).<br />Maar Sluyser deed meer dan het opschrijven van zijn herinneringen. In zijn jonge jaren was hij betrokken bij de oprichting van de VARA en werd hij lid van het hoofdbestuur van deze omroep. In het blad ‘Vrijheid Arbeid Brood’ ageerde hij in de roerige jaren dertig tegen de dreiging van zowel het fascisme als het communisme. Toen de Duitsers in mei 1940 Nederland binnenvielen wist hij op het nippertje te ontsnappen aan de nazi’s, die kort nadat ze Amsterdam binnentrokken, al voor zijn deur stonden om hem te arresteren. Sluyser ontsnapte met zijn gezin naar Engeland en kon aan de slag bij de regeringsvoorlichtingsdienst. Hij is de geestelijke vader van de naam ‘Radio Oranje’, het Nederlandse radioprogramma in oorlogstijd dat via de BBC werd uitgezonden. Sluyser verzorgde ook de uitzendingen van ‘De Flitspuit’, waarvan de zender zogenaamd in Nederland stond en die een jaar lang een grote steun was voor het verzet. Als enig socialistisch lid van de Buitengewone Raad van Advies van de Nederlandse regering in ballingschap, speelde Sluyser een belangrijke rol bij het herstellen van de democratie in ons land na de oorlog. In de jaren vijftig en zestig werd hij landelijk bekend om zijn commentaar op het nieuws, dat hij leverde via de VARA-radio en dat hij altijd afsloot met de woorden: Ik wens u smakelijk eten luisteraars!