Jan Van Der Straaten - Canon Van Het Groene Woud

ISBN
   

Soort boek
Hardcover

<p>erfgoed werd ingezet als inspiratiebron voor sociaal-cultureel en ruim- telijk beleid. Daarmee trad een fundamentele kanteling op in het denken over dat erfgoed: van een ori?ntatie <br />op behoud naar een ori?ntatie op toekomstige ontwikkelingen. Uitgangspunt daarbij was - en is - onder meer dat 'het behouden en integreren van cultuurhistorische kwaliteit bij ruimtelijke ontwikkelingen veel (kan) opleveren, zowel in materi?le als in immateri?le termen'. <br />Rijk, provincie, maar ook regionale organisaties als Het Groene Woud benadrukken sindsdien de rol van cultuurhistorisch erfgoed in nieuw sociaal en cultureel beleid, economische vernieuwing en ruimtelijk ontwikkeling. Onder de noemer duurzaamheid is er een groei- <br /><br />end besef dat economische en ruimtelijke ontwikkeling en behoud van een goed sociaal klimaat op de langere termijn alleen mogelijk zijn door milieu- en cultuurbelangen bij beleidsbeslissingen het volle pond te geven. Dat betekent dat aan de traditionele duurzaamheids- driehoek people, planet, profit - oftewel sociale, ecologische en economische duurzaamheid - een vierde pijler moet worden toegevoegd, namelijk culturele duurzaamheid. Dat valt nog het best te omschrijven als een proces van verandering dat plaatsvindt op een wijze die culturele waarden respecteert. We hebben het dan over het ont- wikkelen, vernieuwen, veiligstellen en versterken van cultuur, erfgoed en landschap op een manier die positief uitwerkt voor de relaties tussen mensen - de sociale samenhang - en met de natuur. <br />Erfgoed is geen doel op zich. Het begrip erfgoed - dat- gene wat wij uit het verleden aangereikt hebben gekregen met het doel er iets mee te doen en het door te geven <br /><br />aan de mensen na ons - helpt om ons te realiseren dat er een opdracht aan verbonden is die vraagt om ?ns handelen: onze toe-eigening en betekenisgeving. Bovendien bestaat het alleen bij de gratie van de onderlinge samen- hang tussen de verschillende soorten erfgoed. Erfgoed <br />is de optelsom van geschiedenis, monumenten, musea, archieven, landschap en archeologie. Onroerend erf- goed, zoals een landschap met alle monumenten en archeologische relicten daarin en daaronder, kan niet zonder het historische verhaal van de mensen die in dat landschap leefden. Monumenten hebben het cultuur- landschap en de natuur eromheen als context nodig om volledig tot hun recht te komen, zowel esthetisch als <br />om hun betekenis en geschiedenis te kunnen begrijpen. Archiefstukken, oorkonden, foto's en films, en boeken- kennis in archieven en bibliotheken komen alleen tot leven dankzij mensen die er verhalen en kennis aan ontlenen die bijvoorbeeld worden gebruikt in toerisme en recreatie, in de heemkunde, in natuureducatie en het geschiedonderwijs. Kortom: een eigentijdse omgang met erfgoed belicht de onderdelen daarvan niet afzonderlijk maar in samenhang. Dat noemen we de integrale benadering van erfgoed, waarin de som meer is dan het geheel der delen. <br />Zoals gezegd is dat besef diep doorgedrongen bij al die mensen die zich, vrijwillig en beroepsmatig, inzet- ten voor behoud en ontwikkeling van het landschap, <br />de natuur, de monumenten, de streek producten, de tradities en het sociale weefsel in Het Groene Woud, dat schitterende Nationaal Landschap van ongeveer 35.000 hectare op het grondgebied van vijftien gemeenten in het hart van de provincie Noord-Brabant. Het ligt tus- sen de steden 's-Hertogenbosch, Tilburg en Eindhoven en maakt deel uit van het Brabantse dekzandgebied. Het Groene Woud bestaat uit drie landschapsschillen: de groene kern, het landelijk gebied met de dorpen en kleine kernen, en de steden 's-Hertogenbosch, Tilburg en Eindhoven. <br />Ook wij, betrokken bij de Stichting Brabantse Bronnen, huldigen het uitgangspunt van de samenhang tussen alles wat wij tot ons erfgoed rekenen. De stichting, opgericht in 2009, heeft als doel het bevorderen van de kennis van de cultuurgeschiedenis van Brabant en het versterken van de culturele identiteit van (Noord-) Brabant en zijn regio's. De Stichting Brabantse Bronnen tracht haar doel onder meer te bereiken door de digitale ontsluiting van Brabants bronnenmateriaal (op www. donb.nl). We doen dit in samenwerking met allerlei partners en door het uitvoeren - en laten uirvoeren - van educatieve en publieksprojecten. <br />Een fraaie uitdrukking daarvan is het 'Canonproject', dat we in 2014-2015 hebben uitgevoerd en waarvan dit boek een uitvloeisel is. Het belicht de relatie tussen de ontwikkeling van landschap en bewoning in Het Groene Woud. Het verschijnt parallel aan de website met de Landschapscanon van Het Groene Woud, ontwikkeld door Geertrui Van Synghel (zie www.landschapscanon- hetgroenewoud.com). In het kader van het Canonproject van Stichting Brabantse Bronnen zijn voorts 27 zogenoemde toponiemenbanken geplaatst, verspreid over Het Groene Woud. Deze banken zijn voorzien van <br />een middeleeuwse veldnaam en een informatiebordje met uitleg. Ook zijn bij landgoed De Dennenboom in Schijndel twee veldkapellen onthuld en werden waterputten en grens wallen hersteld. <br />Graag bedank ik allen die aan de totstandkoming van dit project hebben meegewerkt: alle namen van subsidiegevers, betaalde en vrijwillige hulpkrachten bewaren we voor een afzonderlijk Dankwoord achter in dit boek. Ik maak een uitzondering voor de provincie Noord- Brabant en Stichting Streekfonds Het Groene Woud als subsidi?nten; de trekker van het project, ons bestuurslid Ger van den Oetelaar; en projectbegeleiders D?sir? van Laarhoven en Marloes Veldman van Van 't Laar Hof in Liempde.</p>