Westrienen, Marloes Van. - Dwangarbeiders

ISBN
   

Soort boek
Onbekende bindwijze

In de loop van de Tweede Wereldoorlog werden meer dan elf miljoen Europese burgers ingezet in de Arbeitseinsatz, een grootschalig dwangarbeidproject van de nazi's. Onder hen waren meer dan een half miljoen Nederlandse mannen. Zij kwamen terecht in alle uithoeken van het Derde Rijk: van de bezette Baltische staten tot de Elzas en van de industriële centra in het Ruhrgebied tot de grote steden in het oosten. De ervaringen van deze mannen zijn zeer uiteenlopend en variëren van traumatisch tot avontuurlijk. Ze kenden angst, eenzaamheid, ziekte, en honger (ruim dertigduizend van hen kwamen om het leven), maar de tewerkstelling bracht ook een ongekende vrijheid met zich mee, velen voelde zich verlost van de verzuiling, sociale controle en kleinburgerlijkheid. Hun wereldbeeld en levensbeschouwing kwamen op de kop te staan. Terugkeer in Nederland maakte alles nog complexer. De oorlogservaringen van het thuisfront en die van de teruggekeerde mannen strookten niet met elkaar. Ieder had zijn eigen oorlog meegemaakt. En belangrijker: de mannen werden verguisd als landverraders en collaborateurs, ze hadden immers voor de vijand gewerkt. Marloes van Westrienen heeft veel oud-dwangarbeiders gesproken en kan door de verscheidenheid aan verhalen een veel genuanceerder beeld schetsen dan tot nu toe gangbaar is gebleken. Ze weet de mannen een gezicht te geven: een jongen ziet voor het eerst zijn vader huilen, een koekenbakker weet niet wat hij aanmoet met een messenslijpmachine in de fabriek, een tuinderjongen belandt in een wereldstad.