Marcel L.J. Wissenburg - Eerlijk Is Eerlijk. Wat Een Liberaal Van De Staat Mag Verwachten En Van Zichzelf Moet Vergen.

ISBN
   

Soort boek
Paperback

De concepten ?eerlijkheid? en ?rechtvaardigheid? worden vaak gebruikt, bijvoorbeeld door burgers om aan te geven dat bepaald beleid niet deugt of verkeerd uitpakt, zonder dat helder is wat met de concepten precies wordt bedoeld. In de essaybundel Eerlijk is eerlijk. Wat een liberaal van de staat mag verwachten en van zichzelf moet vergen wordt onderzocht wat eerlijkheid en rechtvaardigheid precies betekenen en op welke wijze deze concepten bij het liberalisme passen.<br />In de eerste bijdrage zet Marcel Wissenburg uiteen hoe eerlijkheid, doelbewuste harmonie tussen oogmerk en realiteit van een procedure, op twee manieren moet worden begrepen: enerzijds als een individuele motivatie of karaktereigenschap (omwille van de leesbaarheid wordt dit idee verder aangeduid als ?eerlijkheid als deugd?), anderzijds als een defini?rend kenmerk van een rechtvaardig maatschappelijk systeem (verder aangeduid als ?rechtvaardigheid?). Beide aspecten van eerlijkheid worden vervolgens vanuit een liberaal perspectief nader ingekleurd. Eerlijkheid als deugd impliceert wederkerige verantwoordelijkheden van en voor burger en politicus. Eerlijkheid als rechtvaardigheid kan in drie verschillende sferen vorm krijgen: de sfeer van vrijwillige ruil ofwel de markt; de sfeer van (her)verdeling ofwel de staat; en de sfeer van straffende rechtvaardigheid. Elk van deze sferen heeft, zoals een aantal praktijkvoorbeelden laten zien, haar eigen rationaliteit en geeft op andere wijze ruimte aan individuele verantwoordelijkheid en vrijheid, en aan de (soms praktisch moeilijk realiseerbare) erkenning van persoonlijke verdienste.<br />In volgende bijdragen wordt, via een studie van bestaande regels en praktijken, nader invulling gegeven aan liberale eerlijkheid. De praktijkvoorbeelden die daarbij worden gebruikt zijn in de eerste plaats gekozen omdat zij theoretische argumenten kunnen verhelderen - maar dat neemt niet weg dat ze meestal ook vrij actueel zijn. Mark van de Velde maakt duidelijk dat rechtvaardigheid de belangrijkste deugd van de markt is en werkt dit nader uit in een bespreking van arbeidsloon en de waardering van arbeid in de publieke sector. Daarnaast bespreekt Van de Velde de wijze waarop de staat legitiem inkomsten kan vergaren. Fleur de Beaufort richt zich in een bijdrage op de retributieve rechtvaardigheid en onderzoekt op welke wijze een eerlijke ?verdiende? straf tot stand kan komen. Tot slot bespreekt Patrick van Schie de ruimte waarbinnen rechtvaardige structuren mogelijkheden kunnen bieden aan eerlijke burgers. Welke implicaties heeft het trekken van grenzen voor ontwikkelingshulp, interventie en immigratie? De bundel wordt afgesloten met een reeks concrete aanbevelingen.