Culturele Antropologie

ISBN
   

Soort boek
Paperback

Culturele antropologie is een boek van J. Kloos

ISBN
   

Soort boek
Paperback

<p> Deze inleiding tot de culturele antropologie pretendeert geen enkele originaliteit ten aanzien van de inhoud van dat vak. Integendeel. Het is naar mijn mening niet de taak van een inleiding om origineel in de zin van vernieuwend te zijn, omdat daarmee het dienende, bemiddelende karakter van zo’n werkstuk in het gedrang komt. Bij de samenstelling van deze inleiding heb ik zelfs met de gedachte gespeeld geen enkele keus te zullen doen waaruit voorkeur voor een bepaalde richting in de antropologie zou kunnen blijken. Dat bleek echter een onmogelijkheid. Het is heel goed mogelijk om in het bestek van een luttel aantal pagina's een neutraal standpunt in te nemen, nl. door verschillende opvattingen en richtingen eenvoudigweg op te sommen. En in het bestek van een leerboek van duizend pagina’s kan men zich veroorloven alzijdig te zijn. In het kader van een inleiding van rond 200 pagina’s is selectie vereist en daarmee een selectiebeginsel. Naast het inleidende Hoofdstuk 1 is het vooral Hoofdstuk 2 over evolutie en het cultureel materialisme waarin de hoofdlijn van de inleiding bepaald wordt (nl. van de Hoofdstukken 3 t/m 8). Hoofdstuk 9 over boerensamenlevingen en, heel in het kort, over steden en urbanisatie, heeft een iets andere opzet. Het gaat daarin om maatschappij typen die in de antropologie in toenemende mate op de voorgrond treden. De thema’s van de Hoofdstukken 3 t/m 8 zullen hier in het kader van een bepaald type maatschappij ter sprake komen. Op dit hoofdstuk volgen er twee over de werkzaamheden van antropologen, het veldwerk en het vergelijkend onderzoek. Hoofdstukken over theoretische gezichtspunten, over continuïteit en verandering, en over nut en toekomst vap de antropologie besluiten de inleiding. </p> <p> Ondanks het feit dat er op verschillende plaatsen uiteenlopende en soms tegenstrijdige theoretische gezichtspunten ter sprake zullen komen is dit boek geen inleiding tot de culturele antropologie. Culturele antropologie is nu eenmaal geen homogene wetenschap: geef tien antropologen een riem papier plus de opdracht om een inleiding tot hun vak te schrijven en er zullen tien verschillende inleidingen tot stand komen. </p> <p> Bovendien is de opzet tamelijk traditioneel; nogmaals, het is de pretentie van deze inleiding niet om vooral de gebeurtenissen aan het front van antro logisch onderzoek te beschrijven. Daarvoor kan men terecht in de vaklitera. tuur. Maar wie wil begrijpen wat er aan dat front gebeurt, en waarom het gebeurt, zal moeten weten wat er tot dusver in de culturele antropologie iy omgegaan. Daarvoor dient deze inleiding. </p> <p> Met de term „inleiding” wil ik twee dingen zeggen. In de eerste plaats is een inleiding een kennismaking, in het onderhavige geval met een (belangrijke stroming in een) wetenschap die zich bezighoudt met een verbijsterend ge. compliceerd verschijnsel, nl. de mens, of, liever gezegd, de menselijke samenleving en cultuur. Hij die deze inleiding heeft doorgelezen heeft nauwelijks meer dan gesnuffeld aan dat verschijnsel, maar ik hoop dat hij door middel van de begrippen en theorieën zoals die zijn uiteengezet in dit boek een eerste instrumentarium heeft verworven om zelf dat verschijnsel nader te gaan analyseren. Met „inleiding” wordt in dat verband daarom tevens beoogd het verschaffen van een toegang tot de vakliteratuur, zowel de klassieke als de moderne. De verwijzing hiernaar is ingebouwd in de tekst met behulp van genummerde noten. Van een groot aantal onderwerpen worden in de noten enkele relevante werken genoemd. Voor het volgen van het betoog is het naslaan van deze noten geheel overbodig. De genoemde literatuur beoogt de in een bepaald onderwerp geïnteresseerde lezer op het spoor te zetten. Daarom wordt in vrij veel gevallen verwezen naar recente overzichtswerken en bundels, die op hun beurt completer en systematischer verwijzen dan in dit boek kan gebeuren. </p> <p> Een inleiding als deze heeft iets weg van een uitvoerig geannoteerd woordenboek. Elke wetenschap ontwikkelt zijn theorieën in de vorm van woorden en begrippen. Om antropologische werken te kunnen lezen, of om over antropologie te kunnen praten, is enige beheersing daarvan onmisbaar. Een lijst met vaktermen wordt in Hoofdstuk 15 gegeven. Bizar of zeer gespecialiseerd jargon wordt daarin overigens vermeden. De meeste termen worden in de tekst behandeld. Zij worden daar over het algemeen niet nogmaals gedefinieerd; een *sterretje vóór een woord geeft aan dat een term in de termenlijst is opgenomen. </p> <p> De bespreking van begrippen en theorieën geschiedt in vrij abstracte termen, hier en daar ondersteund door een voorbeeld. In zekere zin is dit in strijd met één van de karakteristieken van de antropologie, nl. om socioculturele verschijnselen in hun vormrijkdom en in hun context te bestuderen. Vandaar dat het nut van een inleiding uiteindelijk beperkt is, Ik adviseer de geïnteresseerde lezer met klem om als tegenhanger enkele monografieën te lezen. Zeer geschikt — want geschreven voor de beginner — is de onder supervisie van George en Louise Spindler uitgegeven serie Case Studies in Cultural Anthropology </p>